Chương trình Cafe Doanh nhân HUBA được tổ chức đúng dịp Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6, HUBA cùng doanh nghiệp xin gửi lời tri ân sâu sắc đến tất cả những người làm báo – những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận thông tin truyền thông văn hóa tư tưởng. Chính các nhà báo đã góp phần giữ gìn dòng chảy thông tin khách quan, truyền cảm hứng và thúc đẩy sự đổi mới không ngừng trong xã hội.
Từ nhận thức đến hành động: Thách thức hiện hữu với doanh nghiệp nhỏ và vừa
Tại chương trình Cà phê Doanh nhân do Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) tổ chức với chủ đề “Ứng dụng AI trong quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ – bắt đầu từ đâu?”, ông Nguyễn Ngọc Hòa – Chủ tịch HUBA – nhấn mạnh: AI không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản trị mà còn là yếu tố then chốt để duy trì sự tương thích trong chuỗi cung ứng hiện đại. Bởi lẽ, các đối tác – từ nhà cung cấp, logistics đến khách hàng – cũng đã và đang sử dụng AI trong quản lý kho, đặt hàng, phân phối…
Vấn đề đặt ra là phần lớn doanh nghiệp Việt Nam thuộc nhóm SME – vốn hạn chế về ngân sách và năng lực triển khai công nghệ. Trong khi doanh nghiệp lớn có thể đầu tư hàng chục tỷ đồng cho hệ thống CNTT, thì với doanh nghiệp nhỏ, chỉ vài chục triệu cũng là khoản chi đáng cân nhắc.
Bài học thực chiến từ những người tiên phong
Ông Lê Hữu Nghĩa – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành – chia sẻ: hai năm trước, doanh nghiệp ông đã bắt đầu nghiên cứu về AI, mất hơn một năm để chuẩn bị ngân sách, nhân sự, hạ tầng. Lê Thành chọn hướng phát triển hệ thống riêng gồm 5 AI lớn và hàng chục “AI con” đảm nhiệm các quy trình từ tư vấn sản phẩm, đặt hàng đến chăm sóc sau bán.
Dù đầu tư bài bản, nhưng kết quả ban đầu không như kỳ vọng. Hệ thống AI gặp nhiều lỗi trong giao tiếp, hiểu sai ngôn ngữ địa phương hoặc từ viết tắt, dẫn đến sai sót trong đơn hàng và giảm doanh thu. Thậm chí có thời điểm công ty phải tạm dừng toàn bộ hệ thống để hiệu chỉnh lại. Tuy nhiên, ông Nghĩa vẫn kiên định với lựa chọn: “AI không phải phép màu, mà là hành trình dài, gian nan và đòi hỏi thực chiến.”
Khi AI tạo ra giá trị thực tế
Trái với những khó khăn ban đầu của Lê Thành, Công ty cổ phần Tin học Lạc Việt đã triển khai thành công hệ thống xử lý đơn hàng tự động bằng AI cho một tập đoàn nhập khẩu thực phẩm. Trước đây, mỗi đơn hàng mất 4 tiếng để xử lý thủ công, nay chỉ cần 2 phút. Với 20.000 đơn hàng mỗi tháng, chi phí xử lý chỉ còn khoảng 1.000 đồng/đơn – một con số cực nhỏ so với doanh thu hàng chục tỷ đồng của doanh nghiệp này.
Ông Hà Thân – Tổng Giám đốc Lạc Việt – khuyến nghị các doanh nghiệp SME nên bắt đầu từ những ứng dụng AI đơn giản, dễ triển khai như chatbot tư vấn, tiếp nhận thông tin, gửi báo giá. Sau khi quen với công nghệ và thấy được hiệu quả, doanh nghiệp có thể mở rộng sang các giải pháp xử lý văn bản, dữ liệu lớn hoặc video.
AI không thay thế con người – mà cần cộng hưởng với con người
Ông Trần Mạnh Huy – CEO Rainscales (Đà Nẵng) – chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng AI để phân tích hành vi khách hàng ngay sau khi rời khách sạn. Từ đó, hệ thống gợi ý các dịch vụ cá nhân hóa như tặng voucher, giới thiệu tour du lịch, làm visa hay chăm sóc nha khoa. Dù chi phí vận hành hệ thống lên đến hàng triệu đồng mỗi tháng, nhưng hiệu quả mang lại là sự gia tăng rõ rệt tỷ lệ giữ chân khách hàng và doanh thu từ bán chéo.
Tuy nhiên, ông Huy cũng cảnh báo: AI tiềm ẩn rủi ro nếu doanh nghiệp không kiểm soát được yếu tố kỹ thuật, đạo đức và địa chính trị – đặc biệt khi thuê ngoài. Ông đề xuất mô hình “AI cộng” – tức để AI hỗ trợ chứ không thay thế con người, đồng thời doanh nghiệp cần chủ động xây dựng chỉ số năng lực số (Computing Power Index – CPI) nhằm đánh giá khả năng làm chủ công nghệ, tránh phụ thuộc vào hạ tầng bên ngoài.
Nhà nước đồng hành cùng doanh nghiệp chuyển đổi số
Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Thanh Hòa – Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM – cho biết: phần lớn doanh nghiệp tại thành phố là SME và đang rất dè dặt trước AI vì chưa thấy hiệu quả cụ thể. Sắp tới, khi nhiều hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, nhu cầu tiêu chuẩn hóa và tinh chỉnh mô hình kinh doanh sẽ bùng nổ – đòi hỏi ứng dụng AI phải sát thực tiễn, tiết kiệm và dễ triển khai.
Trung tâm Chuyển đổi số đang phối hợp các đơn vị phát triển giải pháp AI phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp địa phương, tạo “bệ đỡ” để doanh nghiệp tiếp cận công nghệ hiệu quả hơn.
Ông Lâm Nguyễn Hải Long – Chủ tịch Hội Tin học TP Hồ Chí Minh cho rằng khi doanh nghiệp SME bắt đầu ứng dụng AI, nên tập trung vào 4 lĩnh vực thường xuyên cần tự động hóa và có dữ liệu rõ ràng: Marketing, quản lý tồn kho, tài chính và tuyển dụng. Theo ông Long, đây là những mảng dễ thấy lợi ích rõ rệt khi tích hợp trợ lý ảo và chatbot để phản hồi khách hàng, báo giá, hỗ trợ ra quyết định và quản lý nội bộ.
Bắt đầu từ những bước nhỏ, nhưng chắc chắn
AI không còn là lựa chọn – mà là xu thế tất yếu trong quản trị doanh nghiệp. Nhưng AI cũng không phải “chiếc đũa thần” có thể thay đổi mọi thứ trong một sớm một chiều. Đối với doanh nghiệp SME, lời khuyên chung là: hãy bắt đầu từ những giải pháp nhỏ, khả thi, tạo giá trị rõ ràng – sau đó mới mở rộng dần theo nhu cầu phát triển.
Hãy nhìn AI như một người đồng hành, chứ không phải đối thủ. Và hành trình chuyển đổi số sẽ không còn đơn độc – nếu doanh nghiệp chủ động học hỏi, thử nghiệm và dám thay đổi.
